Βίντεο: Φάλαινα φυσητήρας στην Ικαρία
Μια μοναδική στιγμή κατέγραψε εν πλω με την κάμερα του κινητού του τηλεφώνου ο Αντώνης Βελισσάριος, μόνιμος κάτοικος Αγίου Κηρύκου Ικαρίας, ενώ επέβαινε στο καριώτικο ψαροκάικο «Κατερίνα», του καπετάν – Νικόλα Αβαγιάννη, όταν σε κοντινή απόσταση από το σκάφος είδε μια φάλαινα. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις πρόκειται για φάλαινα φυσητήρα νεαρής ηλικίας.
Το συγκινητικό αυτό περιστατικό συνέβη τις πρώτες μεσημεριανές ώρες της 3ης Νοεμβρίου 2018 λίγο έξω από το Μαγγανίτη.
Λήψη βίντεο: Αντώνης Βελισσάριος.
Ημερομηνία λήψης: 03/11/2018. ώρα 15:55.
Τοποθεσία: Μαγγανίτης Ικαρίας.
Όνομα & έδρα καϊκιού: Κατερίνα, Άγιος Κήρυκος
Ιδιοκτήτης καϊκιού: Νίκος Αβαγιάννης
Η παρουσία του συγκεκριμένου είδους θαλάσσιου θηλαστικού στην Ικαρία έχει καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1940. Η φάλαινα φυσητήρας είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος είδος θαλάσσιου θηλαστικού που συναντάται τακτικά στις ελληνικές θάλασσες.
Μια ακόμη πρόσφατη καταγραφή
Φάλαινες Φυσητήρες καταδύονται στο θαλάσσιο φαράγγι βόρεια της Ικαρίας!
Λήψη βίντεο: Θοδωρής Τσιμπίδης, Διευθυντής στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος».
Ημερομηνία Δημοσίευσης: Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2017
Θαλάσσια πανίδα στην Ικαρία*
Κατά τη διάρκεια ερευνών που πραγματοποιήθηκαν από τον Ιούνιο του 2000 έως τον Ιανουάριο του 2001 από την ερευνητική ομάδα Αρχιπέλαγος Αιγαίου καταγράφτηκαν 5 είδη κητωδών (τα οποία βρίσκονται στην κορυφή της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας και επομένως μπορούν να θεωρηθούν ως δείκτης υγείας ενός οικοσυστήματος) καθώς επίσης φώκιες και θαλάσσιες χελώνες.
Πιο αναλυτικά τα είδη αυτά έχουν ως εξής:
Α) Το ζωοδέλφινο (Stenella coerulolealba) που αποτελεί το πιο συνηθισµένο είδος δελφινιού στις ελληνικές θάλασσες και ζει στο ανοιχτό πέλαγος. Στην θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας, συναντάται σε οµάδες που συχνά ξεπερνούν τα 100 άτοµα.
Β) Το Ρινοδέλφινo (Tursiops truncatus) που είναι το µόνο είδος δελφινιού που προσεγγίζει τις παράκτιες περιοχές σε αναζήτηση της τροφής του. Στην περιοχή της Ικαρίας, οι πληθυσµοί των ρινοδέλφινων παρουσιάζουν δραµατική µείωση τα τελευταία χρόνια. Αυτή η µείωση των πληθυσµών τους οφείλεται σε ανθρωπογενείς παράγοντες.
Γ) Το Σταχτοδέλφινο (Grampus griseus) που είναι ένα µεγαλόσωµο είδος δελφινιού φτάνει τα 3,8 µέτρα σε µήκος και δεν έχει ρύγχος. Ζει στο ανοιχτό πέλαγος και γενικά αποτελεί σχετικά σπάνιο είδος δελφινιού στις ελληνικές θάλασσες. Στην περιοχή της Ικαρίας, όµως συναντάται σε σχετικά µεγάλους πληθυσµούς,
∆) Ο Ζιφιός (Ziphius cavirostris), ένα κητώδες που έχει µήκος 5-8 µέτρα. Εντοπίζεται δύσκολα επειδή δεν πραγµατοποιεί έντονη συµπεριφορά στην επιφάνεια. Στην περιοχή της Ικαρίας, οι πληθυσµοί των ζιφιών είναι σχετικά µικροί και συναντώνται σε ολιγάριθµες οµάδες. Αυτό το είδος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην ηχορύπανση που προκαλείται στο θαλάσσιο περιβάλλον κατά την διεξαγωγή ασκήσεων του πολεµικού ναυτικού. Ο παράγοντας αυτός πολλές φορές τα σκοτώνει.
Ε) Ο Φυσητήρας (Physeter macrocephalus). Οι αρσενικοί φυσητήρες φθάνουν τα 21 µέτρα σε µήκος, ενώ οι θηλυκοί τα 12 µέτρα. Οι φυσητήρες καταδύονται στα µεγάλα βάθη (πάνω από 3.000 µέτρα) όπου και βρίσκουν την τροφή τους, και αναδύονται στην επιφάνεια ανά τακτά χρονικά διαστήµατα για να αναπνεύσουν.
Η υπό έρευνα περιοχή αποτελεί σηµαντικό µέρος των µεταναστευτικών διόδων των φυσητήρων που µετακινούνται στο Αιγαίο Πέλαγος. Επίσης, στην περιοχή της Βόρειας Ικαρίας έχει καταγραφεί ο µεγαλύτερος αριθµός εκβρασµένων φυσητήρων τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα.
Πέρα από τα 5 είδη κητωδών που αναφέρθηκαν παραπάνω, στη θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας έχουν καταγραφεί και άλλα σπάνια και προστατευόµενα είδη όπως η µεσογειακή φώκια (Monachus monachus) και η θαλάσσια Χελώνα (Caretta-caretta).
Η Μεσογειακή Φώκια απειλείται από άµεσο αφανισµό, ο παγκόσµιος πληθυσµός τους είναι µικρότερος από 500 άτοµα. Οι φυσικοί τους βιότοποι στις παράκτιες περιοχές µειώνονται συνεχώς λόγω της εντατικής εκµετάλλευσης των περιοχών αυτών από τον άνθρωπο. Στην περιοχή της Ικαρίας οι φώκιες εξαφανίζονται όταν αντιληφθούν ανθρώπινη παρουσία, και συνήθως καταγράφονται σε περιοχές µακριά από ανθρώπινους οικισµούς. Πρέπει να αναφέρουµε ότι έως τα µέσα του αιώνα, οι φώκιες στην συγκεκριµένη περιοχή συνυπήρχαν αρµονικά µε τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών και δεν ήταν ασυνήθιστο να παρατηρηθούν και κοντά σε οικισµούς.
Η θαλάσσια χελώνα, η γνωστή καρέττα, είναι το πιο συνηθισµένο είδος θαλάσσιας χελώνας στις ελληνικές θάλασσες. Ζει κυρίως στο ανοικτό πέλαγος, ενώ κατά τη διάρκεια της ωοτοκίας τα θηλυκά προσεγγίζουν συγκεκριµένες αµµουδιές για να γεννήσουν. Στην περιοχή της Ικαρίας, συναντώνται συνήθως στις παράκτιες περιοχές. Πάνω από τα θαλάσσια λιβάδια ή και στο πέλαγος. Στην Ικαρία υπάρχουν λίγες αµµουδιές ωοτοκίας για τις θαλάσσιες χελώνες.
Τα σηµαντικότερα είδη ιχθυοπανίδας της περιοχής ανήκουν στις κατηγορίες των χονδριχθύων (σκυλόψαρα, σκυλάκια, σαλάχια), των οστειχθύων (γόπες, συναγρίδες, τσιπούρες, σαρδέλες, γάβροι, σαφρίδια, ξιφίες, φαγγριά, λιθρίνια, σκόρπαινες, κολιοί, χάνοι, σκαθάρια, λαυράκια, κέφαλοι), των καρκινοειδών (γαρίδες, καβούρια, αστακοί) και των κεφαλόποδων (χταπόδια, σουπιές, καλαµάρια, γαστερόποδα).
*Ενότητα διπλωματικής εργασίας (3.1.3.2 Θαλάσσια πανίδα) των Κρόκου Ελένης και Λαρδά Στυλιανής με τίτλο «Διερεύνηση δυνατότητας ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού στην Ικαρία βάσει των φυσικών της πόρων» που κατατέθηκε το Νοέμβριο του 2005 στο Ανώτατο τεχνολογικό Ίδρυμα Ηρακλείου Κρήτης Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων.
