Η Ικαρία στο Στόχαστρο: Πραγματικά Γεγονότα πίσω από ρητορικές συκοφαντίας

Tο Ακτοπλοϊκό «Μπάχαλο» του Πάσχα και οι Αποκλεισμένοι Επιβάτες που έγιναν «Τζαμπατζήδες»

Το Χρονικό μιας Αδικίας:

Το Πάσχα του 2025, η Blue Star Ferries — η μοναδική ακτοπλοϊκή εταιρεία που συνδέει την Ικαρία με τον Πειραιά — πρόσθεσε ένα έκτακτο δρομολόγιο προς το νησί την Πέμπτη 17 Απριλίου με το Blue Star Patmos, για να εξυπηρετήσει την αυξημένη εορταστική ζήτηση. Ωστόσο, για την επιστροφή των επιβατών, όχι μόνο δεν ακολούθησε την ίδια τακτική, αλλά περιόρισε τον αριθμό των δρομολογίων. Από τα τέσσερα δρομολόγια προς Ικαρία, στην επιστροφή έμειναν μόλις δύο.

Αποτέλεσμα, οι εκατοντάδες επιβάτες που είχαν φτάσει στο νησί, κυρίως με το έκτακτο δρομολόγιο, αδυνατούσαν να επιστρέψουν στον Πειραιά, καθώς όλα τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί αρκετές ημέρες πριν.

Ερώτηση: Ποιοι είναι “τζαμπατζήδες”; Εκείνοι που προσπάθησαν με κάθε τρόπο να επιστρέψουν στα σπίτια και στις δουλειές τους ή αυτοί που μείωσαν τα δρομολόγια στις ημέρες αιχμής και άφησαν εκατοντάδες επιβάτες χωρίς διέξοδο;

Πάμε να δούμε τα γεγονότα!

Υποδοχή στο πλοίο με απειλές

Τη Δευτέρα 21 Απριλίου περίπου 300 επιβάτες που δεν βρήκαν εισιτήριο για Πειραιά, πήραν το ρίσκο να εκδώσουν εισιτήριο για τη Σύρο, με μόνο στόχο να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό. Ανάμεσά τους, 220 άτομα από Ικαρία και Σάμο, ελπίζοντας να πληρώσουν τη διαφορά εν πλω ή να βρουν από τη Σύρο τρόπο να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Από την επιβίβαση ήδη, ρωτήθηκαν και δήλωσαν ξεκάθαρα ότι τελικός τους προορισμός ήταν ο Πειραιάς. Ήθελαν, όπως χιλιάδες Έλληνες εκείνη την ημέρα, να επιστρέψουν στις δουλειές και στα σπίτια τους.

Σύμφωνα με μαρτυρία επιβάτη, «Απαράδεκτη υποδοχή στο πλοίο που με απειλητικό ύφος έλεγαν στον κόσμο με εισιτήριο για Σύρο “αν πηγαίνετε Πειραιά κατεβείτε τώρα γιατί θα σας κατεβάσουμε στη Σύρο και δεν θα έχει ούτε ξενοδοχείο να μείνετε”… Με βάση αυτή την τρομοκρατία και την επανάληψη από τα ηχεία κάθε 2 λεπτά, αρκετοί αναγκάστηκαν να εκδώσουν νέα εισιτήρια μέσω Σερίφου».

Όμως, όταν το Blue Star Myconos κατέπλευσε στη Σύρο, οι 220 επιβάτες υποχρεώθηκαν να αποβιβαστούν για να επιβιβαστούν 985 επιβάτες που είχαν εισιτήρια για το σκέλος Σύρος–Πειραιάς. Μεταξύ των αποβιβασθέντων, βρίσκονταν ηλικιωμένοι, γονείς με μικρά παιδιά και άτομα με κινητικά προβλήματα. Δεν δόθηκε η δυνατότητα να παραμείνουν στο πλοίο.

Η έκτακτη «λύση» 

Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες — ίσως λόγω διαμαρτυριών, ίσως κατόπιν πίεσης ή απλώς έστω και καθυστερημένα κατανόησης της ανάγκης — η εταιρεία έστειλε το Blue Star Paros άδειο στη Σύρο τα ξημερώματα της Τρίτης 22 Απριλίου, για να παραλάβει 155 από τους επιβάτες και να τους μεταφέρει στον Πειραιά. Οι υπόλοιποι στο μεταξύ αναζήτησαν και εξασφάλισαν άλλο δρομολόγιο, μέσω Σερίφου όπως ήδη αναφέρθηκε, για να συνεχίσουν προς τον τελικό τους προορισμό.

Η σιωπή των υπευθύνων και οι τίτλοι ειδήσεων

Το Υπουργείο Ναυτιλίας περιορίστηκε σε μια τυπική ανακοίνωση με αριθμούς και ώρες, χωρίς αναφορά σε ευθύνες. Τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν το περιστατικό με ουδέτερες λέξεις όπως «αναστάτωση» και υιοθέτησαν τη ρητορική περί «τζαμπατζήδων».

Με τη λέξη “μπάχαλο”, που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στους τίτλους των ΜΜΕ, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε. Αλλά από την άλλη πλευρά. Εκείνη που οδήγησε στο αδιέξοδο.

Ενδεικτικοί τίτλοι:

• Το Mega Channel χαρακτήρισε το περιστατικό «απίστευτο και όμως ελληνικό» και περιέγραψε την έκτακτη δρομολόγηση του Blue Star Paros.
• Το Πρώτο Θέμα: «Πώς βρέθηκαν 150 επιβάτες με εισιτήριο για Σύρο να ταξιδεύουν για Πειραιά;».
• Το News 24/7 έγραψε: «Μπάχαλο στην Ικαρία: 220 επιβάτες έβγαλαν εισιτήριο για Σύρο ενώ πήγαιναν Πειραιά».

Ακόμη και μικρότερα μέσα τοπικής εμβέλειας υιοθέτησαν ανάλογο τόνο:

• Το Naxospress εξήρε την «επιχείρηση αποβίβασης» και την επαγγελματική διαχείριση της εταιρείας.
• Ο ParianosTypos έγραψε: «155 επιβάτες του “Blue Star Μύκονος” με εισιτήριο για Σύρο ταξίδεψαν τελικά για Πειραιά – Δηλώνουν διαφορετικό προορισμό για οικονομία ή εύρεση θέσης;».

Καμία αναφορά δεν έγινε στις ευθύνες της εταιρείας για την έλλειψη πρόνοιας επιστροφής. Ελάχιστες εξαιρέσεις ανέδειξαν αυτή την πτυχή, ειδικότερα κατά τις πρώτες ώρες που το θέμα εξελισσόταν ραγδαία.

Το κλίμα εναντίον των Ικαριωτών

Διαμορφώθηκε άμεσα ένα κλίμα δημόσιας διαπόμπευσης, κυρίως στα social media, όπου εκατοντάδες σχόλια χαρακτήρισαν τους Ικαριώτες «τζαμπατζήδες». Η φρασεολογία των αρνητικών σχολίων περιλάμβανε λέξεις όπως «κουτοπόνηροι», «λαμόγια», «γυφτοτουρίστες» και «αναρχοάπλυτοι». Αυτό ενισχύθηκε από τη ρητορική των μεγάλων ΜΜΕ, τα οποία απέφυγαν να αναδείξουν τις ευθύνες της ακτοπλοϊκής εταιρείας και παρουσίασαν μονοδιάστατα το συμβάν εν μέσω ακτοπλοϊκής συμφόρησης.

Αγνοήθηκε εντελώς ότι οι επιβάτες αναγκάστηκαν σε αυτή την επιλογή εξαιτίας της ανάγκης μετακίνησης και απουσίας επιλογών από το νησί.

    προσβλητικά     απαξιωτικά ιδεολογικά φορτισμένα επιθετικά/δυσφημιστικά  \
       άχρηστοι      αδιάφοροι         αναρχοαπλυτοι      απατεώνες/λαμόγια   
    ανεγκέφαλοι      αμόρφωτοι             ελληνάρες           δολιοφθορείς   
            ζώα  απροσάρμοστοι               ύπουλοι   κλέφτες/μπαταχτσήδες   
   χαραμοφάηδες     νεοέλληνες               φασαίοι  οργανωμένοι απατεώνες   
    ψευτομαγκες         σαχλοί                       λαθρεπιβάτες/παραβάτες   
                                                      θρασείς/εκμεταλλευτές
     μειωτικά        υποτιμητικά              χυδαία    σαρκαστικά/ειρωνικά
  κακομοίρηδες      γυφτοτουρίστες            μαλάκες          ατακτούληδες
  κουτοπόνηροι             γύφτοι           σκουπίδια           ξυπνοπούλια
 κακομαθημένοι          απλυταριό               ψώνια            πανέξυπνοι
      εγωιστές       κουτοπόνηροι                              πονηρούληδες
                                  

Η πλειονότητα σχολίων εκδικητικού τύπου σχετιζόταν με την επιθυμία αποκλεισμού ή αποτροπής αναχώρησης από το νησί (“να τους αφήσουν εκεί”), ενώ υπάρχουν και αναφορές που δείχνουν χαρά ή ικανοποίηση στην προοπτική ταλαιπωρίας ή τιμωρίας.

Φράσεις από σχόλια όπου χρήστες εξέφρασαν ευθέως ή υπαινίχθηκαν την επιθυμία να μείνουν αποκλεισμένοι οι επιβάτες στη Σύρο:

1. «Κακώς! Έπρεπε να τους αφήσει εκεί στη Σύρο να πληρώσουν και ξενοδοχείο για να δω αν θα το ξανακάνουν»

2. «Έπρεπε να τους παρατήσουν στη Σύρο χωρίς καμμία μέριμνα»

3. «Ας τους αφήνανε εκεί να μάθουν»

4. «Να μένανε στη Σύρο να μάθουν άλλη φορά»

5. «Να τους αφήσουν να ξεροσταλιάζουν στο λιμάνι»

6. «Καλά τους έκαναν, να ταλαιπωρηθούν λίγο»

7. «Όποιος δεν έχει εισιτήριο για Πειραιά, να κατεβαίνει Σύρο χωρίς εξαιρέσεις»

Σε απάντηση, αρκετοί Ικαριώτες τόνισαν δημόσια τη χρόνια εμπειρία τους από υπερκοστολογημένα εισιτήρια και καθυστερήσεις. Όπως σχολίασε μόνιμη κάτοικος της Ικαρίας: «Οι Ικαριώτες είναι περήφανοι και αξιοπρεπείς και πληρώνουν αδρά για ένα ταξίδι σε πλαστική καρέκλα.»

Άλλοι σημείωσαν πως η επίκληση στη νομιμότητα δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη: «Αν θέλουμε οι πολίτες να σέβονται τους κανόνες, πρέπει και οι εταιρείες να προνοούν για την εξυπηρέτηση όλων, ειδικά σε περιόδους αιχμής».

Οι αθέατες πτυχές

Η κατανομή των εισιτηρίων και της χωρητικότητας δεν φάνηκε να γίνεται με κριτήριο τις ανάγκες των απομακρυσμένων νησιών. Η Ικαρία έχει μόλις 2-3 δρομολόγια την εβδομάδα, ενώ άλλα νησιά έχουν καθημερινή σύνδεση.

Πρέπει να υπάρξει ποσόστωση στα εισιτήρια για τα νησιά που έχουν περιορισμένες εναλλακτικές. Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής οφείλει να μελετήσει, να επιβάλει και να επωμιστεί όποιο σχετικό βάρος για να διασφαλίζεται η ισότιμη μετακίνηση των νησιωτών.

Συμπερασματικά

Περίπου 300 επιβάτες ρίσκαραν με εισιτήριο για Σύρο για να φτάσουν στον Πειραιά. Αν ήθελαν να αποφύγουν τον κίνδυνο της ταλαιπωρίας, η μόνη επιλογή που είχαν ήταν να μην κάνουν Πάσχα στον τόπο τους.

Όσοι έμειναν πίσω στις 21 Απριλίου περίμεναν τα επόμενα δρομολόγια για Πειραιά, εφόσον είχαν εξασφαλίσει θέση, διαφορετικά πάλι στη Σύρο θα την αναζητούσαν.

Αυτή η εικόνα δείχνει τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν Ικαριώτες, Φουρνιώτες και Σαμιώτες σε κάθε περίοδο αυξημένης ζήτησης. Με μία μόνο εταιρεία, λιγοστά δρομολόγια και ακριβότερα εισιτήρια, οι επιλογές είναι περιορισμένες.

Η σιωπή των θεσμικών παραγόντων και όσα μεσολάβησαν μέχρι και σήμερα

Εντυπωσιακή και απογοητευτική υπήρξε η σιωπή των θεσμικών εκπροσώπων της Ικαρίας κατά τη διάρκεια της πρωτοφανούς δυσφήμισης που ξέσπασε εις βάρος του νησιού και των ανθρώπων του. Ούτε ο Δήμος Ικαρίας, ούτε οι δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης βρήκαν να πουν έστω μία λέξη υπεράσπισης των συμπολιτών τους απέναντι σε μια ανυπόστατη και ανήθικη επίθεση. Αγνόησαν το γεγονός ότι το συμβάν της 21ης Απριλίου δεν ήταν μια “ρουτίνα” ή μια “πάγια τακτική” των Ικαριωτών, αλλά ένα περιστατικό που εξελίχθηκε σε οργανωμένη διαπόμπευση του νησιού.

Μόνο κομματικοί χώροι και επαγγελματικοί σύλλογοι τοποθετήθηκαν ανοιχτά, επισημαίνοντας πραγματικές διαστάσεις. Με στοιχεία που θίγουν εξίσου σημαντικές πτυχές του θέματος, ανέδειξαν την ακτοπλοϊκή ανεπάρκεια, την απουσία κρατικού σχεδιασμού, τις ευθύνες που προκύπτουν και την αναγκαιότητα για σταθερές, ασφαλείς και οικονομικές συνδέσεις. Παράλληλα, ανακύκλωση προβλημάτων που εκ νέου επιβεβαιώθηκαν, μέσω καταγγελίας επιβατών για συνθήκες ασφυξίας στο F/B Myconos στις 24 Απριλίου. Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι το ζήτημα αφορά την καθημερινότητα των νησιωτών και απαιτεί άμεσες λύσεις και ενεργή υπεράσπιση των συμφερόντων τους.

• Η ΚΟ Ικαρίας του Μ-Λ ΚΚΕ,

• η ΤΕ Ικαρίας και Φούρνων του ΚΚΕ,

• η Νέα Αριστερά Σάμου και Ικαρίας,

• και οι Σύλλογοι Ξενοδόχων και Εμπόρων Ικαρίας.

Το περιστατικό της 21ης Απριλίου 2025 ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Δεν ήταν μεμονωμένο, αλλά σύμπτωμα των χρόνιων προβλημάτων ακτοπλοϊκής υποσύνδεσης και θεσμικής αδιαφορίας, ζητήματα που ταλανίζουν τα απομακρυσμένα νησιά μας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο χρόνιας εγκατάλειψης, η απουσία θεσμικών παρεμβάσεων και η ευκολία της δημόσιας διαπόμπευσης ήταν όχι μόνο αποκαρδιωτικές, αλλά και αποκαλυπτικές.

Στην Ικαρία βρήκαμε για άλλη μια φορά την ακριβή έννοια του “και κερατάδες και δαρμένοι”. Από εκεί που μας χρωστούσαν, μας πήραν και τον “γάδαρο”.

Μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση

Η Ικαρία και κανένα νησί δεν είναι β’ κατηγορίας. Το δικαίωμα στην ισότιμη μετακίνηση είναι αυτονόητο. Δεν ζητάμε χάρη. Απαιτούμε σεβασμό.

Όσοι έσπευσαν να χλευάσουν και να καταδικάσουν ένα ολόκληρο νησί, οφείλουν μια συγγνώμη. Για τη λέξη «τζαμπατζήδες» με όποιο τρόπο κι αν αυτή ειπώθηκε, αλλά και για τη διάθεση συμμετοχής σε μια άδικη διαπόμπευση που αδιαφόρησε για τις πραγματικές ευθύνες, τις πραγματικές συνθήκες, παραλείψεις της εταιρείας, απουσία κρατικής μέριμνας, τη σιωπή των θεσμών και το ρόλο των ΜΜΕ, είτε εθνικής είτε τοπικής εμβέλειας.

Σε μια περίοδο θρησκευτικής κατάνυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης, κυριάρχησαν λέξεις που ξεγυμνώνουν εκείνους που τις έγραψαν. Αυτοί που την Κυριακή του Πάσχα μοίραζαν “Χριστός Ανέστη” και “Αληθώς”, την επόμενη ημέρα έβριζαν, χλεύαζαν και εύχονταν την ταλαιπωρία των συνανθρώπων τους. Αυτή η κραυγαλέα υποκρισία δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Τα υβριστικά, τιμωρητικά, υποτιμητικά, ειρωνικά και απαξιωτικά σχόλια που εκτοξεύτηκαν κατά των Ικαριωτών και κάθε ταξιδιώτη που βρέθηκε σε αδιέξοδο, προσέβαλαν αποκλειστικά εκείνους που τα έγραψαν. Προσέβαλαν τελικά μόνο εκείνους που τα εξέφρασαν. Τους τα επιστρέφουμε και λυπόμαστε για το ήθος που κουβαλούν και που μεταφέρουν στους χώρους τους, στα χωριά και στα σπίτια, στο επαγγελματικό, φιλικό και οικογενειακό τους περιβάλλον.

Η Ικαρία στέκεται όρθια. Με περηφάνια, με αξιοπρέπεια και με πίστη σε αυτό που ήταν πάντα. Ένας τόπος ελεύθερων ανθρώπων που δεν υποκύπτουν σε μικρότητες και αδικίες.

Χριστός Ανέστη.