Γράφει ο Κοσμάς Κέφαλος (kosmaskefalos@gmail.com)
Η Μόνικα – Λεμονιά Αβαγιάννη είναι γέννημα θρέμμα της Ικαριάς. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας οικονομικά, με ειδίκευση στα μαθηματικά, κατέχει πτυχίο νοσηλευτικής και έχει πιστοποίηση από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στις εναλλακτικές ψυχολογικές θεραπείες μέσω των εκφραστικών τεχνών.
Ασχολείται από τα χρόνια της εφηβείας με την ποίηση και, σχετικά πρόσφατα, με τη ζωγραφική και το χειροποίητο κόσμημα με υλικά από τη φύση.
Έπειτα από αρκετά χρόνια επιστρέφει στον τόπο που γεννήθηκε και συνδυάζει τον ερχομό της με έκθεση ζωγραφικής, στην αίθουσα του παλιού Δημαρχείου Αγίου Κηρύκου (22 – 25 Αυγούστου, 8 με 10 το βράδυ), καθώς και με την πρώτη της ποιητική συλλογή «Μπάσα στεριά».
Τα βιωματικά έργα
H Λεμονιά Αβαγιάννη (e-mail: avag.lemi@yahoo.gr, Facebook: Monika Monique), μιλάει για τα έργα ζωγραφικής: «Αντλώ τα θέματά μου κυρίως από το βίωμα και τη συναισθηματική φόρτιση που προσλαμβάνω από τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, και το αίτημα για δικαιοσύνη, ισότητα και ελευθερία. Τέτοια έργα είναι «ο Σύριος πρόσφυγας με το μωρό στην αγκαλιά». «Η Χιλιομεξικανή τραγουδίστρια» Mon Laferte με το γραμμένο στο στήθος της σύνθημα διαμαρτυρίας “στη Χιλή βασανίζουν, βιάζουν και σκοτώνουν”. «Ο παλαιστίνιος με τη σφεντόνα» (έργο που έχω χαρίσει στην πολιτική – πολιτιστική λέσχη Αμπάριζα). Οι «Grup Yorum» μέλη των οποίων το φασιστικό τουρκικό κράτος ουσιαστικά δολοφόνησε. «Το κόκκινο ψάρι» που σαν βέλος εφορμάει ενάντια στην πατριαρχία, το ρατσισμό και την ομοφοβία. Ζωγραφίστηκε στην επέτειο του ενός χρόνου από τη δολοφονία του Ζακ. Ακόμη το έργο φασισμός, και τα πορτρέτα για την έμφυλη βία. Έργα με το αποτύπωμα της θλίψης για την απώλεια της μητέρας μου. Και έργα με έντονο το θαλασσινό στοιχείο.
Μπάσα στεριά
Η πρώτη ποιητική συλλογή της Λεμονιάς Αβαγιάννη, η οποία υπογράφει με το φιλολογικό όνομα «Monique» που χρησιμοποιεί κι ως υπογραφή στις εικαστικές δημιουργίες της, ξεχειλίζει από μνήμες.
Μνήμες από τη θάλασσα, τις κολλημένες στο βράχο πεταλίδες, τα καβουράκια, τα ξέφρενα μακροβούτια.
Μνήμες από ατέλειωτες πρόβες των φορεμάτων της μαμάς μπροστά στον καθρέφτη της ντουλάπας.
Μνήμες από γλυκές παιδικές αμαρτίες, όταν γεύονταν κρυφά τα φρεσκοψημένα ευωδιαστά πασχαλινά κουλουράκια. Πριν κοινωνήσει…
Μνήμες από τη γιαγιά, την εμβληματική Κυρά-Μαρία, κράμα απλότητας και αρχοντιάς, που λες και είχε τάξει σκοπό της ζωής της να διατηρεί την εκκλησία αστραφτερά καθαρή, που το καλοσυνάτο μα και αυστηρό της βλέμμα δεν μας άφηνε πολλά περιθώρια να παίζουμε με τα αναμμένα κεριά.
Μνήμες από τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα στο νησί, με αναπόσπαστο το υγρό στοιχείο:
Η θάλασσα μέσα μου
παφλασμός
στων ερώτων την ώρα.
Το φτερούγισμα εκτός Ικαρίας
Στα δεκαοχτώ της φεύγει για σπουδές στη Θεσσαλονίκη και αργότερα θα εγκατασταθεί στην Αθήνα.
Ανήσυχος άνθρωπος, με έντονη ενσυναίσθηση, δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη στην αδικία, στη στέρηση ελευθερίας και στην κοινωνική ανισότητα. Συμμετείχε ως υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την Αριστερή Πρωτοβουλία Γλυφάδας.
Αγωνίζεται για τα θέματα ψυχικής υγείας και είναι μέλος του Hearing Voices και του πολύμορφου κινήματος για την ψυχική υγεία.
Τα κυπαρίσσια
σαν λόχες
τρυπούν τον ουρανό,
χέρια υψωμένα σαν
ικέτες.
Στο ποιητικό της έργο γίνεται εμβριθής αναφορά στο φύλο της:
Γυναίκα,
τοπίο κομματιασμένο
με τα μέλη, φιλήδονα φυλαγμένα
αλλού πεταμένα, ως ασύμμετρη
απειλή.
Κυνηγημένη προσφύγισσα
πατριαρχικών πολέμων.
Πόθος ακάλεστων νταβατζήδων
και αισχρών κακοποιών.
Και κάπου αλλού:
Τα κορμιά μας ξοδεύτηκαν
σε απάνθρωπες σχέσεις
και ανέντιμες συνωμοσίες.
Κάνει αναφορές στον ανεκπλήρωτο έρωτα:
Τον ήχο της φωνής σου,
ψίθυρο στη σιγαλιά την
ιερή στιγμή, δεν άκουσα.
Στη διστακτικότητα και σε ανεκπλήρωτους στόχους:
Να θυμώνεις
Όταν καθώς φέρνεις
το κοχύλι στ΄ αυτί
ξαφνιάζεσαι από τη μελωδία
και βάζεις τα χέρια
να μην ακούς.
Συμμετέχει ενεργά στους αγώνες για ισότητα και δικαιοσύνη. Πιστεύει ότι κανείς δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος, όταν ο διπλανός του δυστυχεί. Με αυτές τις ιδέες μπολιάζει τους γύρω της.
Θα νιώσει τον μεγάλο πόνο, όταν ένα λατρεμένο της πρόσωπο θα υποστεί ανεξέλεγκτη βία:
Δεν είναι οι πληγές στο σώμα
που δεν γιατρεύονται.
Στην ψυχή είναι
γαμώτο!
Στην ψυχή!
Η μεγαλούπολη γίνεται αφιλόξενη:
Ονειρεύομαι θάλασσα
γιατρειά και πανάκια
στης ψυχής τα αδιάβατα
αιχμηρά μονοπάτια.
Παίρνει την απόφαση για την επιστροφή. Άλλωστε:
Είχε περάσει και αρκετός καιρός
που ο ήλιος δεν έλεγε πια καλημέρα.
Θα γυρίσει στην Ικαρία:
Εδώ,
που οι ψυχές
ξεγυμνώνουν
τα πάθη τους
και ξεφορτώνουν
το σταυρό,
που χωρίς διαμαρτυρία
τόσα χρόνια υπέφεραν.
Εδώ, που:
Σε ηρεμεί το τιτίβισμα
ενός μικρού πουλιού.
Χωρίς το φιλί της μάνας
Το βιβλίο «Μπάσα στεριά», το οποίο πωλείται στην προσιτή τιμή των 10 ευρώ, με το 30% να πηγαίνει στους εθελοντές πυροσβέστες (ένας επιπλέον λόγος να το αγοράσουμε), είναι αφιερωμένο στη μάνα. Την πανταχού παρούσα, και τώρα τραγικά απούσα. Στη μάνα που φρόντιζε όλους, εκτός από τον εαυτό της. Που ακόμα και τις τελευταίες ώρες, στο κρεβάτι του πόνου, νοιαζόταν για το διπλανό της. Που, λίγο πριν φύγει από τη ζωή, είχε την ευτυχία να ακούσει από τα χείλη της κόρης της «σε αγαπάω μαμά»!
Πόσες μάνες έφυγαν χωρίς να το ακούσουν…
Τη μάνα που έφτιαχνε το πιο νόστιμο φαγητό. Το αχνιστό πιάτο, πάνω στο τραπέζι, ήταν το μοναδικό κίνητρο για να τελειώσει το παιχνίδι, ο πετροπόλεμος, το κρυφτό, το κυνηγητό.
Τη μάνα με τη μεγάλη αγκαλιά που δεν θα σφίξει ποτέ ξανά την κόρη της, όπως τότε, όταν της πήγαινε τα αγαπημένα αγριολούλουδα.
Και τώρα;
Πώς επιστρέφεις σε ένα άδειο σπίτι χωρίς το καλωσόρισμα και το φιλί της μάννας!
Από τις 22 έως τις 25 Αυγούστου (8 μ.μ. με 10 μ.μ.) στην αίθουσα του παλαιού Δημαρχείου Αγίου Κηρύκου
Φωτογραφίες από την παρουσίαση της πρώτης ποιητικής συλλογής της Μόνικας-Λεμονιάς Αβαγιάννη με τίτλο “Μπάσα στεριά” και τα εγκαίνια έκθεσης ζωγραφικών έργων της καλλιτέχνιδος.
