Ένας ναός με ξεχωριστή θέση στην παράδοση και ιστορία της Ικαρίας
Η εκπαιδευτικός και μέλος της Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Ικαρίας Χαρούλα Κοτσάνη μας απέστειλε την παρακάτω επιστολή διαμαρτυρόμενη για την αδιαφορία, όπως γράφει η ίδια, των αρμοδίων για τη σημερινή κατάσταση του περίτεχνου ναού της Αγίας Ειρήνης εντός του αρχαιολογικού χώρου στον Κάμπο, την παλαιά πρωτεύουσα της Ικαρίας, γνωστή ως Οινόη ή και Δολίχη.
Ακολουθεί η επιστολή της κ. Χαρούλας Κοτσάνη (01/06/2024):
Ως πότε θα μας «εμπαίζουν» με την αδιαφορία τους οι αρμόδιοι κυρίως
κυβερνητικοί φορείς; Βουλευτής του νομού αλλά και ΥΠ.ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ;
Αγανακτούμε βλέποντας ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα μνημεία
της παράδοσής μας να αφήνεται «αβοήθητο και απροστάτευτο» στην
φθορά χωρίς να έχουν αποκατασταθεί οι ζημιές από τον σεισμό της 30ης
Οκτωβρίου 2020! Ούτε η μελέτη δεν έχει ολοκληρωθεί με ένα
υπολογιζόμενο κόστος της τάξεως των 20.000 ευρώ περίπου (ασήμαντο
αλήθεια ποσό μπροστά στα εκατομμύρια που ακούμε καθημερινά) ώστε
δεν έχουν βρει ακόμα τα χρήματα! …
Πρόκειται για τον ναό της Αγίας Ειρήνης (περίτεχνος αρχιτεκτονικά)
που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο του Κάμπου, την παλαιά
πρωτεύουσα της Ικαρίας, γνωστή ως Οινόη ή και Δολίχη.
Παρά τις έντονες κατά καιρούς έγγραφες διαμαρτυρίες ο ναός
παραμένει μη λειτουργικός έως ότου επισκευαστεί… κανένα
χρονοδιάγραμμα δεν έχει ανακοινωθεί, καμία επίσημη απάντηση δεν έχει
δοθεί, καμία πρόοδος στο έργο δεν έχει σημειωθεί εδώ και 4 χρόνια!!!
με αποτέλεσμα ένα ολόκληρο χωριό και τουριστικά σε ανάπτυξη
να αποκλείεται από την εκκλησιά του!
Και τούτη η εκκλησιά έχει την δική της ξεχωριστή θέση στην παράδοση
και ιστορία όλης της Νικαριάς. Στέκεται αιώνες εκεί στον ομώνυμο λόφο
να μας «αφηγείται» τις περιπέτειες του τόπου και των ανθρώπων του …
κομμάτι αδιάσπαστο και μάρτυρας αδιάψευστος από το αρχαίο κλέος
της Οινόης! Ιστορικοί, Αρχαιολόγοι, Λαογράφοι, μελετητές έχουν
ερευνήσει, έχουν γράψει, έχουν αρθρογραφήσει, για τον βυζαντινό αυτόν
άλλοτε «Μεγαλοπρεπή» Ναό που αποτελεί ένα από τα ελάχιστα
«ζωντανά μνημεία» όπου μαρτυρούν το πέρασμα και την εγκατάσταση
της κομητείας των Αραγκίων Γενουατών στο νησί.
Εδώ στον σημερινό Κάμπο κατέφθασε ο πρώτος Francesco Arangio,
οι απόγονοί του ήταν αυτοί που κυριάρχησαν στο νησί ως
«κόμητες της Ικαρίας» από το 1413 ως το 1484 τον χρόνο που
εγκατέλειψαν μάλλον βιαστικά για λόγους ασφαλείας το νησί και
κατέφυγαν στην γειτονική Χίο, παραμένει σκοτεινή έως κι άγνωστη η
περίοδος αυτή, όπως μας λέει ο Ι. Μελάς (ο ιστορικός μας) δεν έχουμε
παρά ελάχιστες πληροφορίες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι Η Αγία Ειρήνη
χρησίμευσε και σε αυτούς ως Μητρόπολις με μία μικρή παρέμβαση στο
ιερό του ναού.
“Οι ζωηρές ακτίνες του ήλιου επερνούσαν τα υαλωτά των αρχαίων
παραθύρων, έπαιζαν με τα χρώματα των εις το λιθόστρωτο του ναού
που είναι και σήμερα στρωμένον με χονδροειδή ψηφιδωτά και με
πέτρες που φαίνονται ότι εχρησίμευαν άλλοτε ως δάπεδον άλλου
αρχαιότερου σεβάσματος ίσως του Διονύσου” σελ.44
“Είναι τόσο απόλυτη η εξαφάνισης κάθε αποδεικτικού στοιχείου της
Φραγκικής κατοχής στην Ικαρία ώστε να δημιουργείται η εντύπωσις
ότι η παρουσία Φράγκων και Αραγκίων Γενουατών να αφορά
περισσότερον την περιοχή του μύθου. Διότι πέραν των θραυσμάτων
του αγιασματηρίου που βρέθηκε στο Δράκανο και των ελαχίστων
φραγκικών λέξεων που διείσδυσαν στην ικαριακή διάλεκτο και μερικών
επωνύμων με φανερή την φραγκική προέλευση και τέλος τις βαθμίδες
της δυτικής λατρείας που προστέθηκαν εις την κόγχην του ιερού
της Αγίας Ειρήνης τίποτε άλλο δεν μαρτυρεί ή ενθυμίζει την φραγκική
επικράτηση” σελ.153
Δεν είναι λοιπόν ένας τυχαίος τόπος μήτε τυχαία η εκκλησιά του!!!
Η Αγία Ειρήνη προσφιλής στα ταραγμένα χρόνια της συνεχούς
αβεβαιότητας κάθε εποχής και στην σημερινή παραμένει ένα από τα πιο
αξιόλογα στοιχεία της πολιτισμικής ταυτότητας των Ικαρίων που
συνεχίζουν να ζουν και να δημιουργούν στην γη των προγόνων τους.
Για την προστασία του μοναδικού αυτού μνημείου του νησιού μας
να αναλογισθούν οι υπεύθυνοι τις ευθύνες τους και να πράξουν τα
δέοντα, αυτό και απαιτούμε!
Αν και ερωτηματικά δεν υφίστανται για την ηγεσία του σημερινού
ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού, που μας έχει δείξει ουκ ολίγες φορές
όχι μόνο την αδιαφορία του αλλά και τις καταστροφικές παρεμβάσεις
της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Άλλωστε είναι πασίγνωστο από
δεκαετίες ότι η σχέση του κυβερνώντος κόμματος με τον Πολιτισμό είναι
ανύπαρκτη, όταν δεν είναι καταστροφική!
Να γνωρίζουν όμως ότι είμαστε και θα παραμείνουμε με κάθε τρόπο
απέναντι στην προκλητική και αλαζονική αδιαφορία των αρμοδίων
φορέων, αυτήν που οδηγεί στην απαξίωση των συμβόλων του
πολιτισμού, της παράδοσης και της ιστορίας μας!
Εκφράζουμε την ανησυχία και τον προβληματισμό μας ενώ
ταυτόχρονα ζητάμε την άμεση χρηματοδότηση των εργασιών
αποκατάστασης, μέχρις ότου αποκατασταθεί η ιστορική συνέχεια.
Χαρούλα Κ. Κοτσάνη
ως μέλος της Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ΙΚΑΡΙΑΣ
