Πληροφορίες για το όνομα του χωριού στο εισηγητικό σημείωμα του καναλιού
Το κανάλι Greek Village Life στο Youtube, το οποίο συνήθως αναρτά περιηγητικά βίντεο από ελληνικά χωριά και ιστορίες από τη ζωή των κατοίκων τους, φιλοξενεί ένα σύντομο βίντεο του Ανδρέα Κουτσοθανάση για το χωριό Καταφύγι της Ικαρίας, αναφέροντας στο εισηγητικό του σημείωμα:
“Tο Καταφύγι είναι ένα ορεινό καταπράσινο χωριό που βρίσκεται στα βόρειο-ανατολικά του νησιού. Στο κέντρο του χωριού θα δείτε να δεσπόζουν οι εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου και της Αγίας Τριάδος.
Ακολουθώντας ένα μονοπάτι, στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου υπήρχε ένα από τα υπόγειο μονοπάτια που ένωνε το Καταφύγι με το χωριό Φάρος. Σύμφωνα με την παράδοση, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, κατά τη διάρκεια μιας Λειτουργίας, είχε μεταβεί Τουρκικό στρατιωτικό απόσπασμα με σκοπό να συλλάβει όσους παρευρισκόταν εκεί.
Ο ιερέας ζήτησε από τον Τούρκο επικεφαλής να σεβαστούν τη Λειτουργία και να περιμένουν λίγο μέχρι να τελειώσει και μετά να τους συλλάβουν. Ο ιερέας έψαλλε εκείνη την ώρα “Κύριε, καταφυγή Συ εγεννήθης ημίν εν γενεά και γενεά”. Αφού λοιπόν οι Τούρκοι περίμεναν για αρκετή ώρα, και αφού έβλεπαν ότι κανένας δεν έβγαινε έξω, μπήκαν στην εκκλησία και έκπληκτοι είδαν ότι δεν υπήρχε κανένας μέσα. Όλοι χρησιμοποίησαν την τρύπα αυτή που υπήρχε στο Ιερό και διέφυγαν από εκεί.
Έτσι οι κάτοικοι τελικά σώθηκαν και το χωριό πήρε το όνομά του από αυτό το περιστατικό.
Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα. Διοικητικό κέντρο της αρχαίας πόλης των Θερμών πρέπει να ήταν το χωριό Καταφύγι, στο οποίο διασώζονται τμήματα της ακρόπολής του, που χρονολογούνται από τη νεολιθική περίοδο, γνωστή και ως Κάστρο Καταφυγίου”.
