Ο Γιώργος Μητροβγένης συνοψίζει στο Short Stories πλευρές της προσωπικότητας του οδοντίατρου Γιάννη Λομβαρδά, του ξεχωριστού επιστήμονα, μαρξιστή διανοούμενου και προσωπικού του φίλου που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή
Το αεροπλάνο της επιστροφής από την Ικαρία μετά την κηδεία, στις 29 Μαΐου 2024, του διακεκριμένου επιστήμονα οδοντίατρου Γιάννη Λομβαρδά πέταγε πάνω από τα σύννεφα του Αιγαίου.
Η χαρμολύπη που συνοδεύει αυτές τις στιγμές, αλλά και η εγωιστική συνειδητοποίηση πως «είμαστε ακόμη ζωντανοί στη σκηνή σαν ροκ συγκρότημα», ήταν η αναγκαία συναισθηματική επένδυση, καθώς το φιλμ όσων ζήσαμε μαζί περνούσε μπροστά από τα κλειστά μάτια μας.
Ήταν αρχές του ’90 όταν έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο του Παθολογία της σύγκλεισης. Ένα πόνημα που αποτέλεσε σταθμό στην οδοντιατρική. Τα δυο προηγούμενα δεμένα βιβλία του, η Κλινική οδοντιατρική και η Προσθετική, υπήρχαν ήδη στη βιβλιοθήκη μου. Τα γραφόμενα όμως του Γιάννη Λομβαρδά σε εκείνο το τελευταίο βιβλίο μου έφεραν μια έντονη επιθυμία να τον γνωρίσω.
Συνάντησα έναν άνθρωπο ζεστό και ευγενικό, με ανοιχτούς ορίζοντες, χωρίς ίχνος αλαζονείας. Έναν επιστήμονα έτοιμο να μοιραστεί τις γνώσεις του.
Αυτή η συνάντηση έμελλε να είναι η αρχή της πολύχρονης σχέσης μας. Πάνω από τρεις δεκαετίες. Σταδιακά ο Γιάννης έγινε ο Δάσκαλος, ο γιατρός για τα πιο δύσκολα περιστατικά. Και τελικά ο καρδιακός φίλος. Οι απόψεις μας σε μια σειρά κοινωνικά ζητήματα συνέπιπταν.
Είναι γνωστό πως παρά την αλματώδη ανάπτυξη των ειδικοτήτων και της τεχνολογίας, των χειρουργικών τεχνικών και των υλικών, μια ολιστική προσέγγιση στη στοματική κοιλότητα ως μέρος του όλου οργανισμού ήταν και είναι το ζητούμενο.
Ο Λομβαρδάς έμεινε στην ιστορία ως ο άνθρωπος που αναβάθμισε την οδοντιατρική. Εγκαθίδρυσε την αλληλοσύνδεσή της με τη βιολογία, τη φυσική και τις άλλες ιατρικές ειδικότητες.
Όπως όμως οι καλύτεροι δεξιοτέχνες μουσικών οργάνων χωρίς τη συνολική γνώση της μελωδίας και χωρίς τον μαέστρο αρμονία δεν βγάζουν, έτσι και στον «μαέστρο» Λομβαρδά χρωστάμε την κατανόηση της λειτουργίας του στοματογναθικού συστήματος ως μέρους του όλου οργανισμού.
Του χρωστάμε ακόμη την τεκμηρίωση των αιτίων της δυσαρμονίας και δυσλειτουργίας του στοματογναθικού συστήματος, την κωδικοποίηση των νόμων της αρμονικής σύγκλεισης και των ενδεδειγμένων θεραπειών για την αποκατάσταση της χαμένης αρμονίας και της καλής λειτουργίας του.
Επαναλαμβάνοντας τη φράση του Virhof, του πατέρα της κυτταρολογίας, ότι «το παθολογικό είναι το φυσιολογικό μετ’ εμποδίων», επέμενε πως δεν μπορείς να διορθώσεις κάτι εάν δεν ξέρεις πώς λειτουργεί σωστά.
Η υλιστική διαλεκτική, η διαλεκτική σχέση δομής και λειτουργίας, είναι ο μόνος τρόπος κατανόησης της φύσης και του ανθρώπου. Είναι η βάση για κάθε θεραπεία και αποκατάσταση από την παθολογική εκτροπή. Αυτό τόνιζε και στα έξι οδοντιατρικά του βιβλία και σε ανακοινώσεις σε συνέδρια και ημερίδες.
Τα βιβλία του θα μπορούσαν να είναι διδακτορικές διατριβές για καθηγητική έδρα στο πανεπιστήμιο, αν η μαρξιστική προσέγγιση και τα κομμουνιστικά του φρονήματα δεν συγκρούονταν με το πανεπιστημιακό κατεστημένο.
Αυτή η θεώρηση μας ένωσε και στο εργατικό κίνημα. Ταξιδέψαμε και διαδηλώσαμε μαζί στη Γένοβα της Ιταλίας και στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ήταν αυτές οι ιδέες που αποτυπώθηκαν στο άλλο, μη οδοντιατρικό, βιβλίο του Η ύβρις της ανισότητας, αλλά και στο ακυκλοφόρητο ακόμη Η υπόθεση του θεού. Σύγκρουση θρησκείας – επιστήμης που αποτελεί το κύκνειο άσμα του.
Ο Λομβαρδάς θα μείνει πάντα στη σκέψη μας, τοποθετημένος πάντα ταξικά αλλά αδογμάτιστα, από τη σωστή πλευρά της ιστορίας, κερδίζοντας την εκτίμηση της επιστημονικής κοινότητας αλλά και όλων των τάσεων της πολυδιασπασμένης Αριστεράς.
Άρθρο του χειρουργού οδοντιάτρου και δημοτικού συμβούλου στον Δήμο Δάφνης – Υμηττού Γιώργου Μητροβγένη που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα ShortStories.gr.
