Συζήτηση με τον ικαριακής καταγωγής σκηνοθέτη Σωκράτη Ρωμύλιο βραβευμένο για την ταινία μικρού μήκους «Above the borders» που γυρίστηκε στην Ικαρία
Σωκράτης Ρωμύλιος: Η Ικαρία είναι ένα νησί που έχει να προσφέρει πολλά στο κομμάτι του πολιτισμού και πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια θα βρει τη θέση που της αξίζει
Με αφορμή τη διπλή διάκριση στο 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κύπρου της νέας ταινίας μικρού μήκους του Σωκράτη Ρωμύλιου με τίτλο «Πάνω από τα σύνορα» / “Above the borders” του οποίου μεγάλο μέρος είναι γυρισμένο στην Ικαρία (η ταινία απέσπασε το ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ και επίσης μοιράστηκε το βραβείο φωτογραφίας) το Ράδιο Ικαρία 87,6 FM ζήτησε και πήρε συνέντευξη από τον ικαριακής καταγωγής σκηνοθέτη.
- Σωκράτη πες μας δυο λόγια για σένα. Που γεννήθηκες, που μεγάλωσες, τι και που σπούδασες;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα και σπούδασα Επικοινωνία και Δημόσιες Σχέσεις στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας της Καστοριάς.
Το 2009 μετακόμισα στην Αγγλία όπου έκανα μεταπτυχιακό στο Μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο του Porstmouth και στη συνέχεια Digital Cinematography στο Πανεπιστήμιο του Brighton.
- Ποια ήταν τα πρώτα βήματα σου στην τέχνη; Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείς με τα εικαστικά και με τον κινηματογράφο;
Με τα εικαστικά ασχολήθηκα από πολύ μικρή ηλικία και σημαντικό ρόλο έπαιξε η αγάπη της μητέρας μου για τη ζωγραφική αφού έμαθα κυρίως από την ίδια να ζωγραφίζω αλλά και από τα μαθήματα ζωγραφικής που έκανα κάθε Σάββατο με τη καθηγήτρια κα Λυδία Σαρρή.
Η αγάπη για το κινηματογράφο ήρθε πολύ αργότερα στη ζωή μου όταν είδα σε ένα θερινό σινεμά μια παλιά ταινία με τίτλο «Μάμα Ρόμα» του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, με την ηθοποιό Άννα Μανιάνι. Εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο που μπορεί ένας κινηματογραφιστής να αφηγηθεί και να αποδώσει κινηματογραφικά το κλίμα μιας συγκεκριμένης εποχής με την δύναμη των εικόνων, της σιωπής και των δυνατών ερμηνειών.
- Το “Πάνω από τα σύνορα” είναι το δεύτερο σου κινηματογραφικό εγχείρημα. Τι πραγματεύεται; Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσης σου;
Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα ελληνικό νησί του Αιγαίου, το οποίο δέχεται χιλιάδες πρόσφυγες καθημερινά. Η Έλλη είναι μια νεαρή κοπέλα που ερωτεύεται ένα πρόσφυγα από τη Συρία.
Σύντομα όμως αρχίζει να αντιμετωπίζει τη ξενοφοβία, το ρατσισμό και την προκατάληψη, αφού αυτή η σχέση κρίνεται από πολλούς, ως ακατάλληλη. Η ίδια θα κληθεί σύντομα να επιλέξει ανάμεσα στις κοινωνικές επιταγές και στην ελευθερία.
Μέσα από το έργο ήθελα να αναδείξω τις διακρίσεις, τη ξενοφοβία και την προκατάληψη που έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη λόγω και του προσφυγικού.
Θυμάμαι ότι ακόμα και στο άκουσμα του σεναρίου υπήρχαν άνθρωποι στην Ελλάδα που αντιδρούσαν αρνητικά ενώ πολλές εταιρίες παραγωγής απέρριψαν το project καθώς προεξοφλούσαν την αποτυχία της ταινίας.
Αυτός ήταν και ένας επιπλέον παράγοντας που με πείσμωσε προκειμένου να υλοποιήσω την ταινία, παρά τις αντιξοότητες που συνάντησα. Εννοείται ήταν πολύ σημαντική η συμβολή των ηθοποιών που αγκάλιασαν την ταινία όσο και των εξαιρετικών τοπίων της Ικαρίας.
4. Πες μας για την εμπειρία του 15ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κύπρου; Πως βρήκες το επίπεδο της διοργάνωσης; Ποιες άλλες συμμετοχές ξεχώρισε; Τι σημαίνουν για σένα τόσο το βραβείο της επιτροπής όσο και το βραβείο φωτογραφίας για την ταινία σου;
Το επίπεδο της διοργάνωσης ήταν εξαιρετικό με πολλές διεθνείς ταινίες. Βρήκα εξαιρετικό το γεγονός ότι το φεστιβάλ υπογραμμίζει την κρίση της κλιματικής αλλαγής αλλά και το ότι οι ταινίες από γυναίκες αποτελούν το ήμισυ της επιλογής των ταινιών του προγράμματος. Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε βήμα στις γυναίκες σκηνοθέτες και να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες.
Από τις ταινίες που ξεχώρισα ήταν η ταινία «Σαρμάκο: Μια ιστορία του Βορρά», του Μάρκου Παπαδόπουλου, το «Swept Away» του Σουηδού σκηνοθέτη Thomas Grascoeur και φυσικά το «Nimic» του Γιώργου Λάνθιμου.
Ήταν μεγάλη μου τιμή να συμμετέχω σε ένα Φεστιβάλ τέτοιων προδιαγραφών και φυσικά ήταν πολύ ευχάριστη έκπληξη για μένα τα βραβεία, ειδικά όταν προέρχονται από μια διεθνή καταξιωμένη επιτροπή. Τόσο η συμμετοχή μου όσο και τα βραβεία μου δίνουν ένα κίνητρο να συνεχίσω να δίνω μάχες για τα όνειρα μου. Για μένα η μεγαλύτερη επιτυχία είναι να συνεχίσεις να κυνηγάς τα όνειρα σου, παρά τα όποια εμπόδια συναντήσεις.
- Το “Πάνω από τα σύνορα” γυρίστηκε στην Ικαρία. Ποια είναι η σχέση σου με το νησί μας, τι σημαίνει για σένα “Ικαρία”, αν έρχεσαι συχνά και από ποια χωριά έχεις καταγωγή;
Για μένα η Ικαρία είναι συνώνυμο της ελευθερίας. Έλκω την καταγωγή μου από την Αρέθουσα, το Καραβόσταμο και το Φραντάτο της Ικαρίας.
Όλα τα παιδικά μου καλοκαίρια τα πέρασα στην Ικαρία κοντά στους παππούδες μου και φυσικά το ίδιο ισχύει για τις διακοπές του Πάσχα ή των Χριστουγέννων.
Έχω έντονες αναμνήσεις από την εποχή που παίζαμε κρυφτό στις πλατείες του χωριού αλλά και από τα οικογενειακά τραπέζια και τα πανηγύρια.
Στην Ικαρία η ζωή είναι επικεντρωμένη στο τώρα και στις ανθρώπινες σχέσεις, χωρίς το άγχος της αυριανής μέρας. Οι Ικαριώτες δεν αναλώνονται στην αναζήτηση της εφήμερων πραγμάτων, όπως συμβαίνει στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Όποτε έχω χρόνο φροντίζω να επισκέπτομαι το νησί γιατί με βοηθάει να βρίσκω τις ισορροπίες μου και να βάζω σε τάξη τα όνειρα μου.
- Τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονη κινητικότητα από ντόπιους καλλιτέχνες σε όλους τους τομείς της τέχνης. Στην ταινία σου, για παράδειγμα, υπάρχουν και ντόπιοι συντελεστές. Πως ήταν η συνεργασία σου μαζί τους; Διαβλέπεις την ανάπτυξη κάποιας ντόπιας καλλιτεχνικής σκηνής; Επιπλέον υπάρχει πεδίο προβολής και ανάδειξης των έργων σου αλλά και του κάθε καλλιτέχνη; Έχεις στα σχέδια σου την Ικαρία για προβολές και εκθέσεις;
Το καλλιτεχνικό στοιχείο υπάρχει διάχυτο στην Ικαρία σε κάθε του μορφή. Είναι πολύ όμορφο να συνεργάζομαι με ντόπιους καλλιτέχνες γιατί έχω κοινούς κώδικες επικοινωνίας και το γύρισμα μετατρέπεται σε γιορτή.
Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με καλλιτέχνες από την Ικαρία όπως είναι η Έλενα Τσούνου και η Ισμήνη Τσαπαλιάρη. Αυτό που διαφοροποιεί τους Ικαριώτες καλλιτέχνες είναι ο αυθορμητισμός τους, οπότε προσπάθησα να τους αφήσω ελεύθερους να αυτοσχεδιάσουν και να βάλει ο καθένας τη δική του υπογραφή στο έργο.
Εννοείται θα ήθελα πάρα πολύ να προβάλλω την ταινία μου κάποια στιγμή στην Ικαρία το ερχόμενο καλοκαίρι και ίσως πραγματοποιήσω και κάποια έκθεση ζωγραφικής.
Η καλλιτεχνική σκηνή στο νησί είναι αρκετά υποτιμημένη, σε σχέση με την δυναμική της.
Θεωρώ ότι η Ικαρία είναι ένα νησί που έχει να προσφέρει πολλά στο κομμάτι του πολιτισμού και πιστεύω ότι τα επόμενα χρόνια θα βρει τη θέση που της αξίζει. Περιμένω να γίνουν περισσότερα Φεστιβάλ και εκδηλώσεις και οι επισκέπτες του νησιού να γνωρίσουν καλύτερα την καλλιτεχνική δραστηριότητα της Ικαρίας.
Τέλος θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή που η σωστή διαχείριση των social media μπορεί να βοηθήσει τους καλλιτέχνες να προβάλλουν τα έργα τους σε διεθνές επίπεδο.
- Η οικονομική κρίση αλλά και η συνθήκη του Covid19 κατά πόσο σε επηρεάζει στην τέχνη σου; Ποιες είναι η επιλογές σου και ποιες οι ανάγκες σου ως δημιουργός;
Ένας νέος δημιουργός αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες και προκλήσεις στο ξεκίνημα του. Βρίσκεσαι συνεχώς αντιμέτωπος με την απόρριψη από τις εταιρίες παραγωγής και τα Φεστιβάλ, τις συνεχείς αναβολές των γυρισμάτων ή την έντονη αμφισβήτηση από πλευράς κάποιων συνεργατών, καθώς δεν έχουν δει δείγμα γραφής της δουλειάς σου.
Είναι πολύ σημαντικό να έχεις πρακτικό μυαλό, θετική αντιμετώπιση ώστε να ξεπερνάς εύκολα το κάθε εμπόδιο και να παίρνεις γρήγορες αποφάσεις.
Η οικονομική κρίση με ανάγκασε να γίνω πιο δημιουργικός και εφευρετικός στο κομμάτι της σκηνοθεσίας. Έμαθα να μπορώ να δουλεύω με μικρότερο budget στις ταινίες μου και αυτό μου χάρισε μεγαλύτερη καλλιτεχνική ελευθερία και ευελιξία.
Η πανδημία μου έδωσε το χρόνο να αποστασιοποιηθώ, να μελετήσω περισσότερο και να επικεντρωθώ σε πιο ουσιαστικά πράγματα που είχαν να κάνουν με την εμβάθυνση των διαλόγων και την ερμηνεία των ηθοποιών.
Θεωρώ ότι και οι δύο αρνητικές συνθήκες με επηρέασαν θετικά στο κομμάτι της τέχνης, ίσως επειδή επέλεξα να τις δω σαν ευκαιρία καλλιτεχνικής ενδοσκόπησης και εξέλιξης.
- Οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες προβολής ταινιών και σειρών είναι μία ισχυρή πραγματικότητα. Αποτελεί βοήθεια για τους νέους δημιουργούς που δεν βρίσκονται στο κέντρο της μαζικής παραγωγής; Οι ταινίες σου θα προβληθούν σε κάποια,-ες από αυτές;
Σε γενικές γραμμές οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες προβολής ταινιών σε βοηθούν να προβάλεις το έργο σου σε ένα μεγάλο εύρος κοινού σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς γεωγραφικά όρια.
Σε τέτοιου είδους πλατφόρμες ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα είδη ταινιών όπως για παράδειγμα οι κωμωδίες γιατί είναι ένα είδος που δεν χάνει την δυναμική του, σε οποιαδήποτε οθόνη την παρακολουθήσεις.
Στον αντίποδα υπάρχουν ταινίες που νιώθω ότι είναι φτιαγμένες μόνο για τη μεγάλη οθόνη και ενδεχομένως να αδικούνται από την προβολή σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Η ταινία «Πάνω από τα σύνορα» είναι ακόμη στο ξεκίνημα της. Ολοκληρώθηκε στα μέσα Οκτωβρίου και μετράει ήδη έξι συμμετοχές σε διεθνή Φεστιβάλ. Αυτό το μήνα θα συμμετάσχει στο «Bridges International Film Festival» της Ελλάδας και στο «Venice Film Awards» της Βενετίας και αναμένεται να συμμετάσχει και σε άλλα διεθνή Φεστιβάλ μέχρι και το τέλος του 2021. Ήδη συζητάμε για την προβολή της σε κάποια Φεστιβάλ της Αυστραλίας και σε ένα μεγάλο ίδρυμα πολιτισμού της Αθήνας. Αφού ολοκληρώσει το κύκλο της, είναι πολύ πιθανό να ανέβει σε κάποια πλατφόρμα προβολής ταινιών.
- Έχεις κάνει ακόμα μία ταινία. Το “Καληνύχτα αγάπη μου”. Πες μας 2 λόγια και γι’ αυτή. Τι πραγματεύεται; Έχει συμμετάσχει και διαγωνιστεί σε φεστιβάλ; Αν όχι, θα το κάνει;
Η πρώτη ταινία γυρίστηκε το Φεβρουάριο του 2020, λίγες μέρες πριν το πρώτο lock down στη χώρα μας κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Η ηθοποιός Τζίνα Σταυρουλάκη υποδύεται μια γυναίκα η οποία βρίσκεται εγκλωβισμένη στο σπίτι της αναπολώντας στιγμές από την ζωή της, με τον σύντροφο της. Ενώ όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μια χωρισμένη γυναίκα που νοσταλγεί το παρελθόν της, στο τέλος υπάρχει μια ανατροπή.
Η ταινία προβλήθηκε στο Film Market του Φεστιβάλ της Δράμας, που πραγματοποιήθηκε τον προηγούμενο Σεπτέμβριο. Τον Μάιο του 2021 αναμένεται να διαγωνιστεί στο Cinergo International Film Festival που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στο Τεχνοχώρο Εργοτάξιον.
- Όπως αναφέρθηκε είσαι και εικαστικός με πολλές εκθέσεις στο ενεργητικό σου σε παγκόσμια γνωστούς εκθεσιακούς χώρους. Τι θα έλεγες ότι χαρακτηρίζει την εικαστική σου τέχνη; Θα την κατέτασσες σε κάποιο κίνημα; Από που εμπνέεσαι;
Μου αρέσει πολύ να πειραματίζομαι με τις φόρμες και τα χρώματα. Τα τελευταία χρόνια η ζωγραφική μου είναι επηρεασμένη από τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. Η αφαιρετική ζωγραφική μου δίνει την ελευθερία να εκφράσω τα συναισθήματα μου χωρίς να νιώθω την ανάγκη για πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας.
Με εμπνέει η θάλασσα, τα χρώματα του ελληνικού καλοκαιριού, οι εναλλαγές των εποχών και η Ιταλική μουσική.
- Τι σχεδιάζεις για το μέλλον των projects σου; Τι νέο έχεις στα σκαριά;
Αυτή τη στιγμή γράφω δύο νέα σενάρια για το κινηματογράφο με την ελπίδα ότι μέσα στο 2021 θα ξεκινήσουμε τα γυρίσματα, έστω για τη μία από τις δύο ταινίες.
Παράλληλα, βρίσκομαι σε συζητήσεις με την επιμελήτρια τέχνης κα Maria Grazia De Cubellis, για μια ομαδική έκθεση στη Φλωρεντία της Ιταλίας για την επόμενη άνοιξη και συνεχίζω τη συνεργασία μου με τη γκαλερί Singulart στο Παρίσι.
Εύχομαι και ελπίζω το 2021 να είναι λίγο πιο φιλικό με όλους μας και να μας δώσει ξανά τη δυνατότητα να ονειρευτούμε.
