Συμπαράταξη Πολιτών Βορείου Αιγαίου: Πρόγραμμα δράσης για τον Πολιτισμό με έντονο άρωμα Τεχνικού Προγράμματος
Την αντίληψη περί αναπτυξιακού σχεδιασμού που έχει η Περιφερειακή Αρχή μας ξεδίπλωσε στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο η κα Αντωνέλλη με την αφορμή της ψήφισης του προγράμματος δράσης για τον πολιτισμό.
Η πρόταση πιστώνεται με το γεγονός ότι είναι το πρώτο πρόγραμμα δράσης που έρχεται για έγκριση (απαραίτητη για να μπορούν να χρηματοδοτούνται οι ετήσιες δράσεις) έστω και με καθυστέρηση πολλών μηνών. Στην πραγματικότητα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του στρατηγικού και του επιχειρησιακού προγράμματος της Περιφέρειας μέσα στο πρώτο εξάμηνο της θητείας της. Μια δουλειά που δεν έχει ξεκινήσει ακόμη.
Ο μεγάλος όγκος του, αλλά και η έμφαση που δόθηκε στην ύπαρξη επιτροπής αξιολόγησης των προτάσεων, που ζητήθηκαν από τους φορείς μετά από προκήρυξη, προσπάθησε να καλύψει προφανείς αδυναμίες ουσίας, που επισημάναμε ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ. Πιο συγκεκριμένα τονίσαμε ότι:
Θα περίμενε κανείς να δει την Επιτροπή των ειδικών, που είδε και έκρινε τις προτάσεις, να συμμετάσχει στη σύνταξη της πρότασης. Με λύπη μας διαπιστώσαμε, ότι τελικά κανένας άνθρωπος του πολιτισμού, αλλά ούτε έμπειρα περί τον σχεδιασμό πρόσωπα δεν ήταν στην ομάδα που συνέταξε τη πρόταση. Και αυτό είναι εμφανές από το αποτέλεσμα.
Η παράθεση των πολιτιστικών πόρων και της ιστορίας των νησιών έγινε χωρίς να υπάρξει κάποια κατηγοριοποίηση και αξιολόγηση σε ό,τι αφορά τη σπουδαιότητα και τη μοναδικότητα, αλλά και τελικά χωρίς καμία σύνδεση με το ίδιο το σχέδιο. Δηλαδή ήταν απλά μια έκθεση ιδεών χωρίς καμία χρησιμότητα. Για παράδειγμα δεν αξιολογήθηκε αν ο Πυθαγόρας, το Ευπαλίνειο και το σύνολο του αρχαιολογικού χώρου του Πυθαγορείου ξεχωρίζει ή όχι από τον πλούτο της Σάμου, ο Όμηρος, η Σαπφώ, ο Ίκαρος, ο Ήφαιστος ή το κρασί, το λάδι και ο πολιτισμός του (κτίρια, τοπία, γαστρονομία κλπ), η ναυτικο-ναυπηγική παράδοση, τα νησιά ως τόποι εξορίας κλπ είναι σημαντικά στοιχεία που θα πρέπει να αναδειχτούν ή όχι. Δεν μπορεί να είναι όλα ισοπεδωμένα και να περιμένουμε να υπάρξει ορατό αποτέλεσμα και προστιθέμενη πολιτιστική και οικονομική αξία.
Η παράθεση των έργων που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται στη Περιφέρεια γίνεται χωρίς καμία αναφορά σε αποτελέσματα και το πως θα αξιοποιηθούν.
Από τη πρόσκληση και τα κριτήρια αξιολόγησης φαίνεται ότι το ενδιαφέρον ήταν να ετοιμαστεί ένα πρόγραμμα με τα χαρακτηριστικά του …τεχνικού προγράμματος, όπου πλίνθοι και κέραμοι βρίσκονται ατάκτως ειρημένοι. Η έλλειψη κεντρικής ιδέας που να ενοποιεί τις δράσεις των φορέων που έχουν επιλεγεί για υλοποίηση και των δράσεων που προτείνει η ίδια η Περιφέρεια ήταν εμφανής. Η ΠΑ θα έπρεπε να έχει επιλέξει άξονες δράσης που να έχουν συνάφεια και με άλλους τομείς δράσης της και να ζητήσει εστιασμένες προτάσεις. Στην ενότητα «Αρχιτεκτονική Σχεδίου Δράσης» υπάρχει απλή παράθεση τους, ανά τύπο δράσεων και όχι ανά θεματική. Και πάλι η λογική του τεχνικού προγράμματος φαίνεται να επικρατεί.
Τα κριτήρια επιλογής ελάχιστα τηρήθηκαν πχ. όπως η διαπεριφερειακότητα των δράσεων και η στήριξη της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής από επαγγελματίες του είδους.
Υπάρχουν σημαντικές ανισότητες στη κατανομή των πόρων μεταξύ των νησιών
Καμία αναφορά δεν υπάρχει για την αξιοποίηση του Επικούρειου, που ίσως να είναι και ο μόνος χώρος ιδιοκτησίας της Περιφέρειας, αλλά και άλλων υποδομών που παραμένουν κλειστές και υπολειτουργούν. Καμία αναφορά ούτε για τον Ίκαρο και την Ικάρια Ακαδημία που υιοθέτησε ο Αντιπεριφερειάρχης Αθλητισμού, αλλά που προφανώς δεν μπορεί να είναι μόνο θέμα αθλητισμού
Υπήρξε απόλυτη προχειρότητα στη σύνταξη της πρότασης. Ένας προσεκτικός αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι οι προϋπολογισμοί αλλάζουν από σελίδα σε σελίδα: έτσι η πρόταση του ΤΕΕ για τα βιομηχανικά κτίρια της ΠΒΑ με προϋπολογισμό 930.000€ στον ένα πίνακα, βρίσκεται με 600.000€ στον επόμενο, χωρίς καμία δικαιολογία. Το ίδιο και για τη πρόταση του Πολιτιστικού Κέντρου «Θεόφιλος», που από 80.000€ έγινε στη συνέχεια 99.200€.
Πέρα από αυτά, διαπιστώθηκε στη συζήτηση ότι έγινε προσπάθεια παραπληροφόρησης των περιφερειακών συμβούλων, αφού όχι μόνο δεν υπάρχει χρηματοδότηση των όσων «εγκρίθηκαν», που θα ήταν σε μεγάλο βαθμό θεμιτό, εάν και εφόσον υπήρχε η ανάλογη ρητή δήλωση είτε στο κείμενο, είτε στη προφορική παρουσίαση, αλλά αντίθετα υπήρχε η ψευδής αναφορά ότι κάποιες δράσεις (τα 2/3 των έργων από πλευράς ύψους προϋπολογισμού) είχαν ενταχθεί στο τρέχον ΕΣΠΑ και άλλες σε πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού. Η απάντηση της κας Αντωνέλλη ότι δεν πρόλαβαν να αλλάξουν το κείμενο (ενός λεπτού υπόθεση) λόγω φόρτου εργασίας, δεν έπεισε παρά μόνο όσους ήθελαν να πεισθούν.
Τα «λάθη» αυτά θα είχαν αποφευχθεί και πιθανά διορθωθεί αν η κα Αντωνέλλη είχε δεχτεί τη πρόταση του συνόλου των παρατάξεων της αντιπολίτευσης για απόσυρση του θέματος. Η επιμονή της να συζητηθεί και να ψηφιστεί οδήγησε στην αποχώρηση των παρατάξεων της κας Καλογήρου και της ΛΑΣ, γεγονός που διευκόλυνε την ολοκλήρωση της συζήτησης και τη ψήφιση του προγράμματος.
Ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ παραμείναμε στην συζήτηση, και πέρα από τη κριτική, υποβάλαμε, όπως το συνηθίζουμε άλλωστε, και προτάσεις ώστε να βελτιωθεί το σχέδιο προς όφελος των πολιτών των νησιών. Πιο συγκεκριμένα ζητήσαμε:
Να υπάρξει Γνωμοδοτική Επιτροπή Πολιτισμού – όπως έχουμε προτείνει για όλους τους τομείς δράσης της Περιφέρειας – που με εκπροσώπους των παρατάξεων, της τοπικής κοινωνίας και εμπειρογνώμονες, να συντάξει πρόταση πολιτισμού που θα έρθει για έγκριση στο ΠΣ στο ολοκληρωμένο σχέδιο της Περιφέρειας.
Να αποφασιστεί με ποιόν τρόπο αξιοποιούνται, λειτουργούν και συντηρούνται οι υποδομές και οι ηλεκτρονικές εφαρμογές που έχουν δημιουργηθεί ή θα δημιουργηθούν.
Να δημιουργηθεί σε κάθε νησί ένας χώρος που να παρουσιάζει συνολικά την ιστορία του και τα διάφορα αξιοθέατα του, λειτουργώντας ως πόλος γνωριμίας του νησιού τόσο με τους κατοίκους του όσο και με τους επισκέπτες τους
Να υπάρξουν προτάσεις ενίσχυσης των επαγγελματιών του πολιτισμού, μέσα από πολύπλευρο σχέδιο δράσης, όπως αυτό που υπέβαλε ο Τοπικός Σύλλογος Μουσικών Σάμου και αγνοήθηκε από τη κα Αντωνέλλη, που φαίνεται να προτιμά τα ανώδυνα ψηφίσματα από την ουσιαστική δράση.
Να σχεδιαστούν δραστηριότητες όλο το χρόνο γύρω από τα σημαντικότερα ή τα μοναδικά ή απλά τα γνωστότερα στοιχεία του πολιτισμού του κάθε τόπου που ταυτόχρονα τον συνδέουν με την υπόλοιπη Ελλάδα (πχ. μυθολογία-ιστορία, γαστρονομία-παραγωγή, θάλασσα-δραστηριότητες & επαγγέλματα) ώστε να είναι αναγνωρίσιμα από την παγκόσμια κοινότητα.
Ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ θα συνεχίσουμε να είμαστε παρόντες με επεξεργασμένες προτάσεις, τόσο προς τους πολίτες των νησιών, όσο και προς τα όργανα της περιφέρειας, ελπίζοντας ότι θα καταφέρουμε να επιβάλουμε τον δημόσιο διάλογο και τις συμμετοχικές διαδικασίες μέσα από τη λειτουργία οργάνων όπως η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης ώστε να «σπάσουμε» τις πρακτικές των πελατειακών σχέσεων.
